Tue, 16 April 2024
Your Visitor Number :- 6976708
...ਜੇ ਹੋਵੇ ਟੈਨਸ਼ਨ -ਡਾ. ਸੰਦੀਪ ਗੋਇਲ
Posted on:- 08-05-2012
ਇਹ ਆਮ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਟੈਨਸ਼ਨ ਲੈਣੀ ਹੀ ਪਵੇਗੀ, ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਮਾਹੌਲ ’ਚ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਮਰੀਜ਼ ਟੈਨਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਤਾਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇ ਲੋੜ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਟੈਨਸ਼ਨ ਲੈ ਲਈ ਜਾਵੇ। ਦਰਅਸਲ ਵਰਤਮਾਨ ਦੌਰ ਦਾ ਲਾਈਫ ਸਟਾਈਲ, ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕੰਮਕਾਜੀ ਹਾਲਤਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ ’ਤੇ ਲੋੜ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮੈਡੀਕਲ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਜਾਂ ਮਨ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਮੈਟਾਬੌਲਿਜ਼ਮ ਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਬਲੱਡ ਪਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਬੀਟ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਡੀ ’ਚ ਬਲੱਡ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ’ਚ ਐਂਡਰਲੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਬਣੀ ਰਹੇ ਤਾਂ ਕਈ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਹਿਮ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਨਿਪਟਿਆ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਜਾਵੇ। ਕੁਝ ਉਪਾਅ ਹਨ ਜੇ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ
ਕੁਝ ਭੋਜਨ ਏਦਾਂ ਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਤਰੇ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ’ਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ’ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ‘ਬੀ’ ਸਮੂਹ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ’ਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਸਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਮੂਡ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ’ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਚੌਲ, ਫਿਸ਼, ਬਿਨਸ ਅਤੇ ਅਨਾਜ ’ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ‘ਬੀ’ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਦਿਮਾਗੀ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ’ਚ ਸਹਾਇਕ ਹੈ। ਹਰੀ ਪੱਤੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਕਣਕ, ਸੋਇਆਬੀਨ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਅੰਬ ਅਤੇ ਕੇਲੇ ’ਚ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਲੜਨ ’ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਕੁਝ ਭੋਜਨ ਏਦਾਂ ਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਤਰੇ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ’ਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ’ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ‘ਬੀ’ ਸਮੂਹ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ’ਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਸਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਮੂਡ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ’ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਚੌਲ, ਫਿਸ਼, ਬਿਨਸ ਅਤੇ ਅਨਾਜ ’ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ‘ਬੀ’ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਦਿਮਾਗੀ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ’ਚ ਸਹਾਇਕ ਹੈ। ਹਰੀ ਪੱਤੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਕਣਕ, ਸੋਇਆਬੀਨ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਅੰਬ ਅਤੇ ਕੇਲੇ ’ਚ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਲੜਨ ’ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਥੋੜਾ-ਥੋੜਾ ਖਾਓ
ਤਣਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ’ਚ ਥੋੜਾ-ਥੋੜਾ ਕਰਕੇ ਕਈ ਵਾਰ ਖਾਣਾ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਦੂਰ ਭਜਾਉਣ ’ਚ ਸਹਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਤਣਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਦੇ ਆਦੀ ਹਨ। ਥੋੜਾ-ਥੋੜਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਮਨ ’ਚ ਨਾ ਰੱਖੋ
ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਤੋਂ ਤਣਾਅਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਆਪਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਪਣੇ ਪਾਰਟਨਰ, ਪ੍ਰੇਮੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਦੋਸਤ ਨਾਲ ਖੁੱਲ ਕੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਹਾਡਾ ਅੱਧਾ ਤਣਾਅ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਸਮੱਸਿਆ ਖਾਣ, ਹਲਕੀ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਖੁੱਲ ਕੇ ਸੌਣ ਨਾਲ ਦੂਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਖੁਦ ਨੂੰ ਦਿਓ ਸਮਾਂ
ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ’ਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ’ਕੱਲੇ ਬਿਤਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਕੱਲੇ ਸੈਰ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਪੁਸਤਕ ਪੜਨ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਹਨੇਰੇ ਕਮਰੇ ’ਚ ਲੇਟਣਾ ਹੀ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ, ਖਾਸਕਰ ਉਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜਿਹੜੇ ਜਲਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਖੁਦ ਲਈ ਕੱਢੋ।
ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ
ਕੁਰਸੀ ’ਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਮੁਦਰਾ ’ਚ ਬੈਠ ਜਾਓ। ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਢਿੱਲਾ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਹੌਲੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ। ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਕੋਈ ਵੀ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਜਾਂ ਮੰਤਰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਉਦੇ ਰਹੋ। ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਭਟਕ ਜਾਏ ਤਾਂ ਵਾਪਸ ਉਸੇ ਸ਼ਬਦ ਜਾਂ ਮੰਤਰ ’ਤੇ ਆ ਜਾਓ। ਇਸਨੂੰ ਦਸ ਜਾਂ ਵੀਹ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਕਰੋ।
(ਲੇਖਕ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਗੋਇਲ ਹਸਪਤਾਲ ’ਚ ਸੀਨੀਅਰ ਕੰਸਲਟੈਂਟ ਨਿਓਰੋਲੌਜਿਸਟ ਹਨ)
ਤਣਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ’ਚ ਥੋੜਾ-ਥੋੜਾ ਕਰਕੇ ਕਈ ਵਾਰ ਖਾਣਾ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਦੂਰ ਭਜਾਉਣ ’ਚ ਸਹਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਤਣਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਦੇ ਆਦੀ ਹਨ। ਥੋੜਾ-ਥੋੜਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਮਨ ’ਚ ਨਾ ਰੱਖੋ
ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਨ ਤੋਂ ਤਣਾਅਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਆਪਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਪਣੇ ਪਾਰਟਨਰ, ਪ੍ਰੇਮੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਦੋਸਤ ਨਾਲ ਖੁੱਲ ਕੇ ਚਰਚਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਹਾਡਾ ਅੱਧਾ ਤਣਾਅ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਸਮੱਸਿਆ ਖਾਣ, ਹਲਕੀ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਖੁੱਲ ਕੇ ਸੌਣ ਨਾਲ ਦੂਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਖੁਦ ਨੂੰ ਦਿਓ ਸਮਾਂ
ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ’ਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ’ਕੱਲੇ ਬਿਤਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਕੱਲੇ ਸੈਰ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਪੁਸਤਕ ਪੜਨ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਹਨੇਰੇ ਕਮਰੇ ’ਚ ਲੇਟਣਾ ਹੀ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ, ਖਾਸਕਰ ਉਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜਿਹੜੇ ਜਲਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਖੁਦ ਲਈ ਕੱਢੋ।
ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ
ਕੁਰਸੀ ’ਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਮੁਦਰਾ ’ਚ ਬੈਠ ਜਾਓ। ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਢਿੱਲਾ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਹੌਲੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ। ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਕੋਈ ਵੀ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਜਾਂ ਮੰਤਰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਉਦੇ ਰਹੋ। ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਭਟਕ ਜਾਏ ਤਾਂ ਵਾਪਸ ਉਸੇ ਸ਼ਬਦ ਜਾਂ ਮੰਤਰ ’ਤੇ ਆ ਜਾਓ। ਇਸਨੂੰ ਦਸ ਜਾਂ ਵੀਹ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਕਰੋ।
(ਲੇਖਕ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਗੋਇਲ ਹਸਪਤਾਲ ’ਚ ਸੀਨੀਅਰ ਕੰਸਲਟੈਂਟ ਨਿਓਰੋਲੌਜਿਸਟ ਹਨ)
Comments
ਹੈਲਥ ਲਾਈਨ
- ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ: ਉਪਜ ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ - ਸ਼ੁੱਭਕਰਮਦੀਪ ਸਿੰਘ
- ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ, ਇਕੱਲਾਪਣ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ : ਕਾਰਣ ਅਤੇ ਨਿਵਾਰਣ
- ਕਰੋਨਾਵਾਇਰਸ:ਡਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਦੀਪਤੀ
- ਮਲੇਰੀਆ ਤੋਂ ਬਚਾਓ ਲਈ ਹੋਈਏ ਜਾਗਰੂਕ -ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਬਰੜ੍ਹਵਾਲ’
- ਪੰਜਾਬੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਬਾਲ ਜਰਨੈਲ ਸੀ ਸਰਾਭਾ - ਰਣਦੀਪ ਸੰਗਤਪੁਰਾ
- ਏਡਜ਼ ਤੋਂ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹੀ ਬਚਾਅ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਸੀ-ਸੈਕਸ਼ਨ ਭਾਵ ਸਿਜੇਰੀਅਨ ਜਣੇਪਾ - ਗੋਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ
- ਕਲਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਹੱਕ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਓ -ਜਸਪਾਲ ਜੱਸੀ
- ਕੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨਾਲ ਹੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ ? - ਜਗਸੀਰ ਸਿੰਘ ਟਿੱਬਾ
- ਕਈ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ : ਐਂਗਜ਼ਾਈਟੀ
- ਚੱਲ ਪਰਤ ਚਲੀਏ -ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਟਾਂਡਾ
- ਕਦੇ ਵਿਸਾਖੀ - ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰੰਗੀਲਪੁਰ
- ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਹਰ ਚੌਥਾ ਸ਼ੂਗਰ ਪੀੜਤ ਭਾਰਤੀ
- ਸਵਾਈਨ ਫਲੂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ - ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੱਧੂ
- ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ… -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ
- ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਨਵੀਂ ਯੋਜਨਾ: ਜਨਮ ਸਾਥੀ ਯੋਜਨਾ
- ਸ਼ਹੀਦ ਕਿਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਮਹਿਲਕਲਾਂ ਦੀ ਮਨਾਈ 18ਵੀਂ ਬਰਸੀ
- ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਮਾਹਿਲਪੁਰ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਾਇਰ ਬੀਬੀ ਬਲਵੰਤ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ
- ਥੈਲਾਸੀਮੀਆ: ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹੀ ਬਚਾਅ ਹੈ –ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ‘ਗੋਲਡਨ ਗੋਲ’ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ
- ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦਾ 6 ਫਰਵਰੀ 2015 ਦਾ ਸੰਪਾਦਕੀ: ‘‘ਮੋਦੀ ਦੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ੀ’’
- ਸਵਾਇਨ ਫਲੂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਬਚਾਓ
- ਕੁੜੀਆਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬਿਨ - ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ
- ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਹਤ ਯੋਜਨਾਵਾਂ-ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਏਡਜ਼: ਸਿਰਫ਼ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹੀ ਇਲਾਜ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ
- ਸ਼ੂਗਰ: ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹੀ ਇਲਾਜ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਕੰਢੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਹੋਈ ਦੁੱਖਾਂ ’ਚ ਤਬਦੀਲ
- ਤਿੰਨ ਰੋਜ਼ਾ ਵਿੱਦਿਅਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਪੰਨ
- ਭਾਰਤ ਤੇ ਚੀਨ ਦਰਮਿਆਨ ਨਿੱਘੇ ਸਬੰਧ ਦੋਹਾਂ ਮੁਲਕਾਂ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ - ਸੀਤਾਰਾਮ ਯੇਚੁਰੀ
- ਅੱਖਾਂ ਦਾਨ, ਮਹਾਨ ਦਾਨ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਹੁੰਦੈ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ –ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ
- ਤਨ ਮਨ ਰਹੇ ਤੰਦਰੁਸਤ -ਪਵਨ ਉੱਪਲ
- ਚਮੜੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ -ਡਾ. ਰਜਤ ਛਾਬੜਾ
- ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਮਗਰੋਂ ਬੁਰਸ਼-ਡਾ. ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਸਰੀਨ
- ਲਾਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਮਿਰਗੀ -ਡਾ. ਸੁਮੇਸ਼ ਹਾਂਡਾ
- ਵਾਲ ਰੰਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ -ਡਾ. ਪ੍ਰਮੋਦ
- ਹੈਪਾਟਾਈਟਸ ਦੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ, ਬਚਾਅ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪ੍ਰਾਣ -ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ
- ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ -ਡਾ. ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੁੰਬਰ
- ਮਨ ਨਾਲ ਬੇਰੁਖੀ -ਡਾ. ਟੀਐਲ ਚੋਪੜਾ
- ਔਲਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ’ਚ ਅੜਿੱਕਾ -ਡਾ. ਲਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ਕੁਦਰਤੀ ਨਿਯਮਾਂ ਉਪਰ ਆਧਾਰਿਤ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ - ਡਾ. ਜਗਮੇਲ ਸਿੰਘ ਭਾਠੂਆਂ
- ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਲਈ ਯੋਗ -ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਿਆਂ ’ਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ -ਡਾ. ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ
- ਸਿਰਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਬ੍ਰੇਨ ਟਿਊਮਰ ਦਾ ਲੱਛਣ -ਡਾ. ਨਵੀਨ ਚਿਤਕਾਰਾ
- ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਗੋਰੇਪਨ ਦੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ -ਡਾ. ਰਿਤੂ ਦੀਪਤੀ
- ਕੰਗਾਰੂ ਕੇਅਰ: ਨਵਜਾਤਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ -ਡਾ. ਗੁਰਦੇਵ ਚੌਧਰੀ
- ਬਾਰਡਰ ਲਾਈਨ ਪਰਸਨੈਲਿਟੀ ਡਿਸਆਰਡਰ -ਡਾ. ਗੁਲਬਹਾਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
- ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਯੂਰਿਕ ਐਸਿਡ 'ਤੇ ਰੱਖੋ ਨਜ਼ਰ -ਡਾ. ਦਿਲਬੰਸ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ
- ਯੂਰੀਨਰੀ ਬਲੈਡਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਕਰੋ ਬਚਾਅ -ਡਾ. ਰਘੁਵਿੰਦਰ
- ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਦੀ ਨਹੀਂ -ਡਾ. ਰਾਜਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ
- ਕੰਜਕਟੀਵਾਈਟਿਸ ਤੋਂ ਰਹੋ ਸਾਵਧਾਨ -ਡਾ. ਨਵਨੀਤ ਗਰਗ
- ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਡਰੋ ਨਹੀਂ -ਡਾ. ਨਵੀਨ ਚਿਤਕਾਰਾ
- ਦਿਲ ਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ -ਡਾ. ਕਪਿਲ ਗੁਪਤਾ
- ਡਾਇਬਟੀਜ਼: ਸਿਹਤਮੰਦ ਕਿਵੇਂ ਰਹੀਏ -ਡਾ. ਐਸ ਪੀ ਐਸ ਗਰੋਵਰ
- ਸਾਇਨਸ ਦੇ ਵਾਰ ਕਰੋ ਬੇਕਾਰ -ਡਾ. ਸੰਜੀਵ ਸ਼ਰਮਾ
- ਸਰਵਾਈਕਲ : ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ -ਡਾ. ਅਨਮੋਲ ਗੁਲਾਟੀ
- ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੇ ਯੋਗਾ -ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਪੇਟ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ -ਡਾ. ਅਮਿਤ ਸਿੰਗਲ
- ਨੀਮ-ਹਕੀਮ ਦੇ ਚੱਕਰ 'ਚ ਫਸ ਰਹੇ ਨੌਜਵਾਨ -ਡਾ. ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਦੀਪਤੀ
- ਦੰਦ ਰਹਿਣ ਚਮਕਦੇ -ਡਾ. ਸਿੰਮੀ ਖਨੇਜਾ
- ਜਦ ਸਾਲ 40ਵਾਂ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ -ਡਾ. ਸੰਦੀਪ ਜੁਨੇਜਾ
- ਸੀ.ਓ.ਪੀ.ਡੀ. 'ਚ ਰੱਖੋ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ -ਡਾ. ਐੱਚ.ਜੇ. ਸਿੰਘ
- ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ 'ਚ ਕਿਲ ਮੁਹਾਸੇ -ਡਾ. ਰਜਤ ਛਾਬੜਾ
- ਟੀ.ਬੀ. ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ -ਡਾ. ਅਜੇ ਯਾਦਵ
- ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ -ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਅਗਰਵਾਲ
- ਸਿਹਤ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਗ਼ੁੱਸਾ -ਡਾ. ਸੁਮੇਸ਼ ਹਾਂਡਾ
- ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ?
- ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪੋਲ ਖੋਲਦੀ ਬਾਇਓਪਸੀ -ਡਾ. ਲਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
- ...ਜੇ ਹੋਵੇ ਟੈਨਸ਼ਨ -ਡਾ. ਸੰਦੀਪ ਗੋਇਲ
- ਯੋਗ ਨਾਲ ਪਾਓ ਦਹਿਸ਼ਤ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ -ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ
- ਬਣੋ ਬਿਹਤਰ ਮਾਪੇ -ਡਾ. ਗੁਰਦੇਵ ਚੌਧਰੀ
- ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ -ਡਾ. ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਦੀਪਤੀ
- ਸਿਜ਼ੇਰੀਅਨ: ਕਿੱਥੇ ਖੜੇ ਅਸੀਂ -ਡਾ. ਸੋਨੀਆ ਕੰਬੋਜ
- ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਤੇ ਕਿਡਨੀ ਰੋਗ -ਡਾ. ਸੋਨੀਆ ਕੰਬੋਜ