ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਦੇ ਮਖੌਟੇ ਬਨਾਮ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤੀ - ਤਰਨਦੀਪ ਦਿਓਲ

Awesome deol saab

ਸਵਾਦ ਕਰ ਲੈਣਾ ਇਹ ਪੋਸਟ ਰਿਮੂਵ ਨਾ ਕਰਨਾ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ (ਕੁਝ ਜਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਲਿਖਣਾ) ਬਸ ਕੁਝ ਇਸੇ ਲੇਖ ਵਿਚੋਂ ਹਾਜਿਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਪਾਠਕ ਬਹੁਤ ਸਮਝਦਾਰ (ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਸਮਝਦਾਰ ਮੰਨਣਾ ਸਾਡਾ ਇਖਲਾਕੀ ਫਰਜ਼ ਹੈ) ਹਨ ਕਿ ਕਿਹਾ ਕੀ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਣ ਜਾਣਗੇ ਕਿ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ .... "ਅੱਜ ਸਮੁੱਚੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਸੱਜੇ-ਪੱਖੀ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕ ਚੀਜ਼ ਸਾਂਝੀ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਪੱਤਰਕਾਰੀ।"......(ਇਹ ਗੱਲ ਕੌਣ ਸੱਚ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ?) ....."ਜਦੋਂ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਪਾਲਿਸੀ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਵਿਚਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲੋਕਾਈ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਵਿਚ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਗੱਲ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਦਾ ਪੋਸਟ-ਮਾਰਟਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਅਰਥ ਹੋਰ ਝਲਕਾਰੇ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਸਨੂੰ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਵਾਚਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਸਗੋਂ ਖੁਰਦਬੀਨਾਂ ਚੁੱਕਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੈਂਦੀ ਸੱਟੇ ਗੱਲ ਉਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਬਣਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਪੋਸਟ-ਮਾਰਟਮ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਪਸ਼ਟ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।" (ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚਲੀ ਪੋਸਟ ਮਾਰਟਮ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੌਣ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਬੁਰਜੂਆ ਕਿ ਪ੍ਰੋਲੇਤਾਰੀ ਧਿਰ ਦਾ ਡਾਕਟਰ ਲੇਖ ਦਾ ਲੇਖਕ ਮੰਨ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈ ਕਾਮਰੇਡ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ )..... "ਇਹ ਟੈਰੀ ਈਗਲਟਨ ਦੇ ਕਹਿਣ ਵਾਂਗ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਆਮ ਬੰਦੇ ਨੁੰ ਇਹ ਸਮਝਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਆਮ ਬੰਦੇ ਨੁੰ ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਘੁੰਮਦਾ ਦਿਸ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। final ਸਵਾਲ ਸੰਵਾਦ ਤਹਿਤ ਲਿਖੇ ਲੇਖ ਵਿਚ ਵੀ ਇਵੇਂ ਹੀ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਇਕ ਨਵੇਂ ਸਫਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮੇਰੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵੀਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬਿੰਬ ਤੋਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਜਾਤ ਪਾਵੇ? ਉਸ ਦੂਰੀ ਲਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਉਸਦੀ ਭਰਪੂਰ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਅਖੌਤੀ ਖੱਬੇਪਣ ਨੂੰ ਸੱਜਾਪਣ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਸੜਕ ਤੇ ਇਕ ਸੂਝਵਾਨ (ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ) ਡਰਾਇਵਰ ਬਣਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।" (ਜੇ ਸਿਧ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਖੱਬੀ ਧਿਰ ਦਾ ਆਦਮੀਂ (ਕਾਮਰੇਡ) ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦਾ ਹੱਕ ਕਿਹੜਾ ਭੜੂਆ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ?) ............ਐਨੇ ਕੁ ਸਵਾਲ ਬਹੁਤ ਹਨ ਬਾਕੀ 'ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ ਉੱਤਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ |

ਸੰਵਾਦ ਕਰ ਲੈਣਾ ***

ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂਗਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਿਸਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਝਲਕ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਰਜ਼ ਹੈ ਤੇ ਉਲਟਾ ਚੋਰ ਕੋਤਵਾਲ ਨੂੰ ਝਿੜਕਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਉਦਾਹਰਣ ਇਸ ਲੇਖ ਦੇ ਕਰਤਾ ਨੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਵੇਰਵਾ ਇੰਝ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ “ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ 65 ਸਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਨਾਕਾਮਯਾਬੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਹੈ। ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਮੁੱਦਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਲੋਟ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਖੇਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।”........................ ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੇਰਵਾ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ : "ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 65 ਸਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਨਾਕਾਮਯਾਬੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਹੈ। ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਮੁੱਦਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋਟ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਲੰਮੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਖੇਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਮੁਨਾਫ਼ਾ-ਨਸ ਦੀ ਹਰਕਤ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਵਾਮ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਖ਼ੌਫ਼ ਦਿਖਾ ਕੇ ਸੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖ਼ੂਨ ਵਹਿ ਜਾਣ ਦੀ ਥਾਂ ਸੁੱਕ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀ ਫ਼ਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਦੋਵਾਂ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਜੀਅ ਭਿਆਣੇ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਖ਼ਦਸ਼ੇ ਤੋਂ ਖ਼ੌਫ਼ਜ਼ਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਥੁੜ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹੈ।".......... ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਉਪਰੰਤ ਲੇਖ ਦੇ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਛਾਂਗੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦ ਕਿਵੇਂ ਅਰਥਾਂ ਦਾ ਅਨਰਥ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ |